Ngày 2/6, Bộ Tài chính đã phát đi thông tin cho biết, thời gian qua, mặc dù công tác quản lý hóa đơn đã được Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính quan tâm sát sao, tuy nhiên vẫn còn tình trạng buôn bán hóa đơn, trục lợi tiền thuế của NSNN. Trước thực trạng đó, để hạn chế, ngăn chặn tình trạng buôn bán hóa đơn không hợp pháp, ngành Thuế bên cạnh việc tăng cường rà soát thông tin rao bán trên không gian mạng rất cần sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan chức năng.

Đưa công nghệ thông tin vào quản lý

Theo Bộ Tài chính, hiện nay, ngành Thuế đã triển khai hóa đơn điện tử (HĐĐT) trên phạm vi toàn quốc. Do hệ thống HĐĐT lưu vết toàn bộ dữ liệu của người mua, người bán, nên trường hợp người mua, người bán có hành vi mua, bán hóa đơn không hợp pháp, sẽ bị phát hiện và xử lý theo quy định của pháp luật. Để phát hiện sớm các trường hợp mua bán hóa đơn không hợp pháp, ngành Thuế đã triển khai ứng dụng các giải pháp công nghệ thông tin vào quản lý. Cụ thể, đẩy mạnh quản lý HĐĐT dựa trên kết quả phân tích rủi ro theo các tiêu chí đánh giá để xác định người nộp thuế có rủi ro cao trong sử dụng hóa đơn để đưa vào kiểm tra, thanh tra. Bên cạnh đó, tăng cường đối chiếu thông tin giữ dữ liệu người nộp thuế tại hồ sơ khai thuế và dữ liệu HĐĐT đã khởi tạo và gửi cơ quan thuế để đưa ra danh sách sai lệch giữa hồ sơ và dữ liệu, đảm bảo khai đúng, đủ, không trì hoãn thời gian nộp thuế. Ngành Thuế cũng đã thực hiện các chức năng kiểm soát thông tin HĐĐT, kiểm tra các dấu hiệu cảnh báo sớm giúp đưa ra các trường hợp cần giám sát, kiểm tra thường xuyên. Mặt khác, nghiên cứu, áp dụng công nghệ xử lý dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo vào thực hiện phân tích dữ liệu HĐĐT để quản lý rủi ro, phát hiện những trường hợp gian lận, nghi ngờ mua bán hóa đơn với xâu chuỗi nhiều DN tham gia. Theo Bộ Tài chính, cục thuế các tỉnh, TP sẽ tập trung đẩy mạnh tháng cao điểm phòng, chống các DN mua, bán hóa đơn không hợp pháp, gian lận hoàn thuế. Trong tháng cao điểm, cơ quan thuế các cấp đồng loạt ra quân quyết liệt hơn nữa trong đấu tranh, xử lý hành vi gian lận về thuế, về mua bán và sử dụng hoá đơn không hợp pháp. 

Cùng với đó, ngành Thuế tiếp tục truyền thông sâu rộng đến người dân, DN về chính sách pháp luật về thuế, về hoá đơn, công khai thông tin tổ chức, cá nhân có hành vi mua, bán hóa đơn đã bị cơ quan công an khởi tố; tuyên truyền, phổ biến đến người dân, DN nếu có hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp để hợp thức kê khai thuế sẽ bị phạt về hành vi trốn thuế và truy cứu trách nhiệm hình sự. Đối với hành vi bán hóa đơn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự. Phối hợp chặt chẽ hơn với cơ quan điều tra (Bộ Công an) để xử lý theo quy định đối với DN bán hóa đơn; truy vết xử lý DN mua hóa đơn và xử lý triệt để tình trạng bao che cho những hành vi vi phạm pháp luật trong sử dụng hoá đơn.

Tăng cường rà soát thông tin rao bán hóa đơn trên mạng  

Cùng với việc kịp thời triển khai đồng bộ các giải pháp ngăn chặn, phòng chống gian lận về HĐĐT, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm cả đối với các tổ chức cá nhân mua và sử dụng hóa đơn không hợp pháp, Tổng cục Thuế đã có văn bản đề nghị các cơ quan ban ngành cùng phối hợp trong việc phòng chống, xử lý các hành vi gian lận hóa đơn, sử dụng hóa đơn không hợp pháp. Trong đó, đề xuất Bộ Tài chính tiếp tục kiến nghị sửa đổi nghị định về đăng ký kinh doanh; Luật DN phải có các quy định theo hướng người đại diện pháp luật phải được xác thực với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư của Bộ Công an; người đại diện pháp luật mà có vi phạm pháp luật thuế, là đại diện pháp luật của các DN bỏ địa chỉ kinh doanh và, hoặc chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế, nếu muốn thành lập mới thì cần có chế tài xử lý cụ thể, như tạm thời chưa cấp phép giấy chứng nhận thành lập DN mới và đưa ra các thông tin cảnh báo rủi ro, có biện pháp ngăn chặn. Trong thời gian tới, để khắc phục tình trạng sử dụng các giấy tờ giả để thành lập DN, hoặc thuê thành lập DN để bán hóa đơn, Bộ Tài chính kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu sử dụng các công nghệ xác thực định danh cá nhân, DN để kiểm tra thông tin đại diện pháp luật của các DN khi cấp phép đăng ký. 

Đối với các biện pháp chống gian lận HĐĐT qua việc rao bán trên không gian mạng, cơ quan thuế sẽ tăng cường rà soát các thông tin có nội dung rao bán không hợp pháp tại các nền tảng không gian mạng (Facebook, Website, Zalo,...). Trên cơ sở đó, thu thập thông tin của các tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi bán trái phép tại địa bàn quản lý, để truy xuất nguồn gốc của HĐĐT rao bán (tên, mã số thuế, địa chỉ, điện thoại...). Trường hợp phát hiện hành vi vi phạm pháp luật về thuế, hóa đơn thì kịp thời xử lý, hoặc củng cố hồ sơ, chuyển cơ quan công an để xử lý theo quy định. 

Hiện, cơ quan thuế đang đề nghị Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) – Bộ Công an có biện pháp kiểm tra, xem xét đối với các trường hợp công khai rao bán trên nền tảng không gian mạng. Qua đó, có biện pháp ngăn chặn, xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân có hành vi bán HĐĐT không hợp pháp theo quy định của pháp luật.

Bộ Tài chính cũng thông tin, hiện cơ quan thuế đang đề xuất Bộ Thông tin truyền thông chỉ đạo Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử và các đơn vị có liên quan phối hợp với ngăn chặn, xử lý kịp thời các thông tin sai trái trên không gian mạng theo quy định pháp luật.